Bài 3: Tại sao phải rắc rối như vậy, tại sao không làm theo kiểu lum-sum cho nhanh

Đúng là làm dự toán và quản lý theo kiểu nước ngoài rất nhanh, chỉ khối lượng x đơn giá là xong. Tôi tin rằng chúng ta cũng đang nỗ lực học theo nước ngoài để hoàn thiện phương pháp tính toán. Cứ vài năm nhà nước lại ra một văn bản cải tiến về quản lý chi phí xây dựng cho sát với thực tế xã hội. Hiện tại, đang áp dụng nghị định 112/2009/NĐ-CP và thông tư 04/2010/TT-BXD.
Nhưng có lẽ do đặc thù của chúng ta là nền kinh tế thị trường nhưng lại theo "định hướng xã hội chủ nghĩa", mọi người đã quen với kiểu quản lý cũ, và quan trọng nhất là kiểu quản lý cũ này "có lợi" nhiều hơn cho những người tham gia (A, B, lại quả ...) nên sau rất nhiều lần sửa đổi vẫn chỉ sửa chút ít về hình thức, còn bản chất thì không thay đổi bao nhiêu.
Thực ra năm 2007 nghị định 99 và thông tư 05 đã có quy định về việc nhà nước không quản lý định mức và đơn giá nữa (định mức đơn giá giờ chỉ là công bố chức không phải ban hành như trước nữa), CĐT là người quyết định và chịu trách nhiệm, kỹ sư định giá sẽ là người tư vấn giúp CĐT về định mức và đơn giá ... Nhưng trong thực tế thì cách quản lý "nguyễn y vân", đơn giản là vì những người thực hiện thà cứ làm đúng theo định mức đơn giá như cũ, nếu có gì sai sót thì đó là do định mức đơn giá sai, chứ nếu tự mình quyết định nếu xảy ra cái gì thì mình lại phải chịu trách nhiệm.
Tóm lại, nếu bạn làm dự toán "có yếu tố nhà nước" thì bắt buộc phải tuân thủ, dù thấy nó lằng nhằng và rắc rối.
Một vài thay đổi về định mức, đơn giá sau năm 2007:
2005: Ban hành định mức 24 (phần xây dựng), định mức 33 (phần lắp đặt)
2007: Bãi bỏ định mức 24, định mức 33. Công bố định mức 1776 (phần xây dựng), 1777 (phần lắp đặt) nhưng nội dung y chang ĐM 24 và ĐM 33 (tức là chỉ thay hình thức ban hành bằng công bố mà thôi)
Ở thành phố HCM, năm 2008 công bố đơn giá 1297, 1298, 1299 thay thế cho bộ đơn giá xây dựng (103), lắp đặt (104) và khảo sát đã ban hành năm 2006 nhưng do nội dung không có gì thay đổi nên vẫn sử dụng lại các cuốn đơn giá cũ.
Ở các tỉnh khác tương tự. Một số tỉnh "siêng" tính lại và công bố đơn giá mới, các tỉnh khác làm giống Tp. HCM, bình mới rượu cũ cho nhanh.
Tóm lại, về đơn giá định mức và cách quản lý của nhà nước, các bạn chỉ cần nhớ 2 điểm:
1. Cách quản lý của chúng ta hiện nay vẫn theo nguyên tắc của thời bao cấp (kinh tế kế hoạch)
2. Về nguyên tắc sau NĐ 99 và TT 05 năm 2007 thì nhà nước đã không quản lý nữa. Nhưng mọi người vẫn làm theo đúng kiểu cũ cho an toàn, dễ giải trình.